Plastyka brzucha

Plastyka brzucha to jeden z typowych zabiegów z zakresu chirurgii plastycznej estetycznej. Jest on wykonywany zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Celem operacji jest uzyskanie „płaskiego brzucha” z dobrze napiętą skórą i zaznaczenie talii. Nieuniknionym następstwem zabiegu jest długa linijna blizna zlokalizowana najczęściej w podbrzuszu oraz blizna wokół pępka. Chirurg powinien zaplanować operację w taki sposób aby blizny były łatwe do ukrycia w typowej bieliźnie. Pacjenci po plastyce brzucha komentują, że po operacji mają większą pewność siebie i mogą się ubierać w taki sposób żeby eksponować, a nie chować brzuch. Lepiej czują się psychicznie w strojach kąpielowych, a ich ogólne samopoczucie poprawia się. Wskazania do tej operacji mogą mieć charakter typowo estetyczny, ale często są również lecznicze. Duży „fartuch” tkanek wiszący w okolicy podbrzusza zaburza pionową postawę ciała oraz utrudnia utrzymanie higieny. Pod fałdem skórnym mogą rozwijać się choroby skóry takie jak wyprysk, czy grzybica. Plastyka brzucha to operacja, która stanowi również końcowy etap chirurgicznego leczenia otyłości. W patologicznej otyłości najpierw wykonuje się zabiegi, których celem jest uzyskanie prawidłowej masy ciała, a dopiero potem plastykę brzucha, ramion, czy ud. Operacje plastyczne nie są metodą odchudzania, a jedynie modelują sylwetkę.

Na powierzchni ciała ludzkiego odróżniamy poszczególne pola, które anatomia nazywa okolicami ciała. Granice ich określa głównie zrąb kostny, częściowo również układ mięśniowy. Brzuch stanowi jedną z okolic ciała człowieka. Brzuchem nazywamy tą okolicę, która od góry jest ograniczona łukami żebrowymi i końcami przednimi obu dolnych żeber oraz brzegiem dolnym dwunastego żebra, od dołu zaś – grzebieniami biodrowymi (biodrami kostnymi), bruzdą pachwinową (wytworzoną przez ścisłe połączenie powięzi powierzchownej z więzadłem pachwinowym) i górnym brzegiem kości łonowej.

Kontur brzucha uzależniony jest o szkieletu kostnego, rozpiętej na nim warstwy mięśniowo-powięziowej, zewnętrznej warstwy skórno-tłuszczowej oraz od budowy narządów wewnętrznych. Napięcie skóry i jej sprężystość zależy też od wieku, ilości przebytych ciąż i porodów, naprzemiennych zmian masy ciała w wyniku tycia i chudnięcia oraz od uwarunkowań genetycznych. Wcześniej wykonywane cięcia chirurgiczne mogą w znaczny sposób zaburzyć anatomię skóry brzucha. U kobiet najczęściej występuje pozioma lub pionowa blizna w podbrzuszu po cesarskim cięciu. Pozioma blizna wymusza poziom cięcia chirurgicznego podczas plastyki brzucha – powinno ono być poniżej tej blizny. Każda blizna pooperacyjna na brzuchu zwiększa ryzyko plastyki brzucha, ponieważ krążenie krwi w poprzek blizny jest zawsze gorsze niż w zdrowych tkankach, co ma wpływ na jakość ukrwienia unoszonego płata skórno-tłuszczowego. Blizny zlokalizowane w podbrzuszu (np. po operacji wyrostka robaczkowego, po operacjach ginekologicznych) są zwykle usunięte w trakcie plastyki brzucha, ponieważ  są zlokalizowane na wycinanej części płata skórno-tłuszczowego. Szczególnie niebezpieczne są blizny w nadbrzuszu, które mocno ograniczają dopływ krwi do unoszonego płata w trakcie plastyki brzucha. Powolne rozciąganie skóry brzucha przekraczające jej elastyczność (wytrzymałość na rozciąganie) powoduje powstanie rozstępów skórnych. Rozstępy to blizny, które tworzą się powoli w miejscach, gdzie włókna sprężyste i kolagenowe skóry właściwej pękają, a powstałe ubytki wypełniają się nową tkanką łączną włóknistą. W trakcie plastyki brzucha możliwe jest usunięcie tylko tych rozstępów, które znajdują się w usuniętym fragmencie płata skórno-tłuszczowego. Rozstępy znajdujące się na pozostałej części płata pozostają. Może się poprawić ich wygląd, ale nie znikają.

Stosunek szerokości kostnej klatki piersiowej i miednicy oraz odległość między nimi stanowi podstawę anatomiczną dla zdefiniowania talii (talia to miejsce gdzie obwód tułowia jest najmniejszy). Kontur klatki piersiowej powyżej talii i miednicy poniżej uzależniony jest przede wszystkim od budowy kośćca, natomiast kontur samej talii uzależniony jest od budowy i napięcia warstwy mięśniowo powięziowej brzucha, grubości i napięcia warstwy skórno-tłuszczowej i od budowy narządów wewnętrznych. Niekorzystny kontur brzucha (brak wyrażonej talii) może wynikać (idąc anatomicznie od zewnątrz) z nadmiernej wiotkości skóry, nadmiernej ilości podskórnej tkanki tłuszczowej, zaniku i wiotkości warstwy mięśniowo-powięziowej, nadmiernej ilości wewnątrzbrzusznej tkanki tłuszczowej lub organomegalii (przerost narządów wewnętrznych). Czasami kontur zniekształcony jest obecnością przepuklin zewnętrznych. Pomiędzy przyśrodkowymi brzegami mięśni prostych brzucha może tworzyć się tzw. rozstęp mięśni prostych. Rozstęp pojawia się zwykle po ciąży i porodzie. Czasami może być wynikiem naprzemiennych zmian masy ciała w wyniku tycia i chudnięcia. Zdarza się, że rozstęp mięśni ma charakter wrodzony. W czasie ciąży wszystkie warstwy powłok jamy brzusznej ulegają rozciągnięciu, a przyśrodkowe brzegi mięśni prostych oddalają się od siebie. Po porodzie dochodzi do obkurczania się tkanek, ale ich sprężystość i napięcie nigdy nie powraca do stanu sprzed ciąży. Brzegi mięśni prostych również nie stykają się w linii pośrodkowej – pozostaje w tym miejscu rozstęp mięśni. Pomiędzy brzegami mięśni prostych ścianę jamy brzusznej tworzy cienka powięź głęboka. Klinicznie rozstęp mięśni objawia się wypukłością powłok w tym miejscu. Wypukłość ta nasila się w trakcie działania tłoczni brzusznej. Mięśnie powłok jamy brzusznej nie tylko oddzielają trzewia od otoczenia i dostarczają im podparcia, ale również biorą udział w licznych czynnościach, takich jak: udział w utrzymaniu postawy ciała, ruchach oddechowych i wytwarzaniu tłoczni brzusznej, która jest niezbędna w czasie defekacji, mikcji i kaszlu. Często spotyka się różną kombinację powyższych przyczyn, które zniekształcają kontur brzucha. Podczas plastyki brzucha można: 1. Usunąć nadmiar skóry i zwiększyć jej napięcie; 2. Usunąć blizny pooperacyjne (jeżeli znajdują się w usuwanej części płata skórno-tłuszczowego, czyli w podbrzuszu); 3. Usunąć nadmiar podskórnej tkanki tłuszczowej (razem z usuniętym płatem i/lub poprzez dodatkowy zabieg liposukcji); 4. Zaopatrzyć rozstęp mięśni prostych brzucha; 5. Zaopatrzyć przepuklinę pępkową; 6. Zwiększyć napięcie warstwy mięśniowo-powięziowej. Za pośrednictwem plastyki brzucha nie można wpłynąć na niekorzystną budowę anatomiczną kośćca oraz na tkankę tłuszczową w jamie brzusznej i narządy wewnętrzne. Operacja plastyki brzucha może być skojarzona z naprawą warstwy mięśniowo-powięziowej (z operacją przepukliny brzusznej).

Można opisać pewne cechy, które są korzystne dla postrzegania brzucha z punktu widzenia estetycznego. Znajomość ich stanowi podstawę wiedzy pozwalającej na uzyskanie dobrych wyników operacji. Stosunek obwodu talii do obwodu bioder u zdrowej kobiety powinien wynosić około 0,72 : 1, natomiast u mężczyzny 0,83 : 1. Właściwe położenie pępka w stosunku do kośćca jest na poziomie górnego brzegu grzebienia biodrowego, a w stosunku do tali 1-4 cm poniżej niej. Młodo wyglądający pępek jest okrągły lub owalny z wertykalną orientacją. Pępek powinien znajdować się w połowie odległości pomiędzy wyrostkiem mieczykowatym, a przednim spoidłem warg sromowych. Naturalnie wyglądający brzuch ma w nadbrzuszu w linii pośrodkowej zagłębienie, które przechodzi w delikatną wypukłość poniżej pępka. Delikatne zagłębienie wzdłuż bocznych brzegów mięśni prostych też może być widoczne – szczególnie u osób szczupłych. Skóra brzucha powinna być dobrze napięta i jędrna.

Linię blizny pooperacyjnej powinno się tak planować, aby znajdowała się wzdłuż granic jednostek estetycznych, np. na pograniczu wyniosłości łonowej i podbrzusza, na pograniczu brzucha i przednich powierzchni ud i bioder. Można poprosić pacjenta o założenie ulubionej bielizny, co pomoże zaplanować cięcie tak, żeby blizna pooperacyjna była pod nią ukryta.

Technika operacyjna i postępowanie okołooperacyjne.

Operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym (narkoza). Na stole operacyjnym nogi pacjenta układa się w lekkim zgięciu w stawach biodrowych i kolanowych (ma to na celu zmniejszenie napięcia na linii przyszłych szwów). Do pęcherza moczowego często zakłada się cewnik. Do operacji pacjenci muszą być dobrze przygotowani. Ogólny stan zdrowia musi być dobry, a wyniki podstawowych badań prawidłowe. W okresie okołooperacyjnym stosuje się profilaktyczne dawki antybiotyków oraz leków zmniejszających ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych. Zabieg trwa od 2-4 h w zależności od rozległości i stwierdzanych okoliczności śródoperacyjnych. Po zabiegu ponad opatrunkiem zakłada się specjalne ubranko uciskowe zmniejszające obrzęk. W ranie pozostają 2 dreny. Pobyt w klinice jest dłuższy niż po innych operacjach z zakresu chirurgii plastycznej estetycznej i wynosi 3 doby. Następnego dnia po rozpoczyna się rehabilitację oddechową i ruchową. Wykwalifikowany personel medyczny dba w ten sposób o zmniejszenie ryzyka ewentualnych powikłań. W trzeciej dobie pacjenci są w pełni uruchomieni, mają usunięte dreny oraz zmieniony opatrunek i mogą swobodnie opuścić klinikę. Badania kontrolne odbywają się po 7 i 14 dniach. Wtedy zdejmowane są etapowo szwy i kontrolowany proces gojenia. Pacjenci otrzymują dalsze zalecenia odnośnie dbania o bliznę. Zwykle po 2-3 tygodniach można powrócić do pracy umysłowej, a po 1 miesiącu do pracy fizycznej, jednak z ograniczeniem dźwigania dużych ciężarów.

Klasyczną plastykę brzucha wykonuje się z cięcia zlokalizowanego w dole brzucha. Odwarstwia się warstwę skórno-tłuszczową brzucha od warstwy powięziowej w ściśle określonych granicach. Czym szersze preparowanie tym lepszy kontur brzucha można uzyskać, ale ryzyko powikłań wtedy rośnie. Na odsłoniętej warstwie mięśniowo-powięziowej wykonuje się zabiegi mające na celu zaopatrzenie rozstępu mięśni, przepukliny pępkowej (jeśli jest obecna) oraz zwiększenie napięcia powięzi brzucha – zaznaczenie talii. Usuwa się nadmiar płata skórno-tłuszczowego, a z pozostałej części płata wytwarza się „nowy brzuch”, którego skóra powinna być gładka i dobrze napięta. W trakcie zabiegu odcina się pępek od unoszonego płata, a następnie wszywa się go w nowe miejsce. Ranę zamyka się warstwowo – oznacza to dokładne zbliżenie do siebie wszystkich warstw, tak żeby napięcie było rozłożone na liczne szwy. Takie zszycie rany zmniejsza ryzyko powikłań i poprawia wynik estetyczny operacji.

Pomimo zachowania najwyższej staranności przez lekarza operującego oraz cały personel kliniki po plastyce brzucha zdarzają się powikłania. Występują one nawet częściej niż po innych operacjach z zakresu chirurgii plastycznej estetycznej.

Powikłania

Naturalnymi następstwami plastyki brzucha są: 1. Obrzęk (przez 48 godzin od zabiegu narasta, potem powoli ustępuje; najszybciej obrzęk ustępuje w nadbrzuszu – po około 1 miesiącu, najdłużej utrzymuje się w podbrzuszu, ponad blizną – nawet do kilku miesięcy); 2. Zasinienia (przez pierwsze 2 dni po zabiegu mogą być nieobecne; pojawiają się w drugiej, trzeciej dobie po zabiegu i znikają bez śladu w ciągu 2-3 tygodni); 3. Zaburzenia czucia w obrębie płata (trwają wiele miesięcy; najdłużej utrzymują się tuż ponad blizną pooperacyjną; często mają w tej lokalizacji trwały charakter); 4. Gromadzenie się płynu surowiczego w ranie występuje nawet w 50% przypadków (zdarza się tak często po klasycznej plastyce brzucha, że uznaje się to za naturalne następstwo zabiegu; przez pierwsze doby po operacji w ranie są dreny i odbierają nagromadzony w ranie płyn; na badaniach kontrolnych po 1 i po 2 tygodniach od zabiegu kontroluje się ranę igłą i odciąga zgromadzony płyn; zdarza się, że zabieg taki należy powtarzać wielokrotnie, nawet 2-3 miesiące); 5. Trwała blizna pooperacyjna (idealna blizna powinna być linijna, wąska, miękka, w poziomie otaczającej skóry, blada; ostateczny wygląd blizna ma po 1 roku od operacji); 6. Ból pooperacyjny (nasilenie bólu zależy od rozległości zabiegu oraz od indywidualnego progu bólowego każdego pacjenta; typowe i ogólnodostępne leki przeciwbólowe zwykle są wystarczające dla opanowania bólu); 7. Ogólne osłabienie (zwykle nie trwa dłużej niż 2-3 dni po operacji; po 2 tygodniach większość pacjentów może wrócić do pracy umysłowej; pracy fizycznej nie powinno się wykonywać wcześniej niż po 1 miesiącu). Są to nieuniknione następstwa zabiegu. Nie można wykonać plastyki brzucha bez tych następstw.

Prawdziwe powikłania po plastyce brzucha można podzielić na dwie kategorie: 1. Rzadko występujące powikłania ciężkie, które potencjalnie zagrażają życiu; 2. Częściej występujące powikłania związane z dłuższym okresem rekonwalescencji lub koniecznością wykonania wtórnych (poprawkowych) zabiegów.

Ryzyko zgonu po plastyce brzucha wynosi od 0,02% do 0,04%. Większość zgonów jest wynikiem zatorowości płucnej. Zatorowość płucna wynikająca z zakrzepicy żył głębokich jest powikłaniem, któremu można zapobiec poprzez eliminowanie czynników ryzyka tego powikłania oraz odpowiednie postępowanie okołooperacyjne. Nie powinno się wykonywać plastyki brzucha ze wskazań estetycznych u osób ze zwiększonym ryzykiem zatorowości płucnej (przebyta zakrzepica żył głębokich lub zatorowość płucna, zastoinowa niewydolność serca, przewlekła choroba obturacyjna płuc, cukrzyca, choroby zapalne jelit, patologiczna otyłość, żylaki kończyn dolnych, trombofilia – genetycznie uwarunkowana wzmożona gotowość do powstawania zakrzepów). U pacjentów z żylakami kończyn dolnych jako jedynym czynnikiem ryzyka w pierwszej kolejności należy wykonać operację żylaków, a dopiero w drugiej kolejności plastykę brzucha. U pacjentek zakwalifikowanych do plastyki brzucha należy zalecić odstawienie na 1 miesiąc przed terminem operacji hormonalnych leków antykoncepcyjnych oraz hormonoterapii zastępczej (leki te zwiększają ryzyko zakrzepicy żylnej i zatorowości płucnej). Palenie papierosów należy odstawić na 4 tygodnie przed zabiegiem nie tylko z powodu zwiększonego ryzyka niedokrwienia płata, ale również z powodu zwiększonego ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej. W trakcie zabiegu nogi powinny być ułożone delikatnie wyżej ponad poziom tułowia i należy założyć pacjentowi pończochy lub rajstopy o stopniowanym ucisku. Urządzenia o sekwencyjnym ucisku (wyciskające mechanicznie krew z kończyn dolnych) mają udowodnioną skuteczność w zmniejszaniu ryzyka pooperacyjnej zakrzepicy żylnej. W przypadku operacji trwającej powyżej 3 h powinno się założyć cewnik do pęcherza moczowego, nie tylko w celu monitorowania oddawania moczu, ale także w celu uniknięcia ucisku na żyłę główną dolną przez przepełniony moczem pęcherz (utrudnia to odpływ krwi z nóg o grozi tworzeniem się zakrzepów). Każdy pacjent w okresie okołooperacyjnym powinien otrzymać podskórnie heparynę drobnocząsteczkową w dawkach profilaktycznych do czasu pełnego uruchomienia (profilaktyczny lek przeciwzakrzepowy). W czasie operacji personel medyczny powinien wykonywać ruchy bierne zgięcia i prostowania stopy – skuteczność takiego postępowania nie jest udowodniona naukowo, ale jest ono proste i ma podstawy teoretyczne. Już przed zabiegiem pacjent powinien być pouczony o konieczności wczesnej rehabilitacji pooperacyjnej, mającej na celu zmniejszenie ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych (ruchy czynne zgięcia i prostowania stopy, wczesne uruchomienie). Objawami zakrzepicy w żyłach głębokich kończyny dolnej jest obrzęk kończyny (głęboki podpowięziowy), ból samoistny w łydce, bolesność uciskowa łydki, ból łydki w czasie ruchu zgięcia i prostowania stopy, gorączka. Jeżeli stwierdzi się różnicę w obwodzie łydek więcej niż 2 cm sugeruje to obecność zakrzepicy. Podejrzenie kliniczne powinno być potwierdzone badaniem usg Doppler. Na tej podstawie stawia się ostateczne rozpoznanie i rozpoczyna się leczenie. Zakrzepica w żyłach głębokich proksymalnej części kończyny jest związana z ryzykiem zatorowości płucnej. Objawami zatorowości płucnej są: duszność, ból w klatce piersiowej, krwioplucie, tachykardia. Podejrzenie kliniczne powinno być potwierdzone badaniami dodatkowymi, które nie są rutynowo dostępne w klinikach chirurgii plastycznej. Pacjenta należy przesłać do odpowiedniego ośrodka. Decyzja musi być podjęta szybko, aby skrócić czas do postawienia ostatecznego rozpoznania i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Niedokrwienie tkanek i przedłużone gojenie się ran wynika z czynników związanych z pacjentem oraz z techniką operacyjną. Otyłość dwukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań w gojeniu się ran. Palenie papierosów zwiększa to trzykrotnie. Każda współistniejąca choroba układu sercowo-naczyniowego oraz oddechowego zwiększa ryzyko zmniejszonego przepływu krwi przez tkanki. Obecność blizn pooperacyjnych w nadbrzuszu, których nie usunie się wraz z nadmiarem płata również mają niekorzystny wpływ na ukrwienie tkanek. W technice operacyjnej znaczenie ma szerokie odwarstwienie płata, rozległa równoczasowa liposukcja, przemieszczanie pępka, wytworzenie rany w kształcie odwróconej litery „T” (plastyka brzucha z cięcia poziomego i pionowego; obecność na płacie pionowej rany po pępku), zamykanie rany pod napięciem. Odpowiedni dobór rozległości zabiegu do konkretnego przypadku może zmniejszyć ryzyko niedokrwienia tkanek i zaburzeń gojenia.

W technice operacyjnej ważne jest delikatne postępowanie z tkankami oraz warstwowe zamknięcie rany, gdzie dokładnie zszyta jest powięź powierzchowna. Niektórzy zakładają tzw. „szwy odciążające” pomiędzy powięzią powierzchowną i głęboką na całej powierzchni preparowania. Dzięki temu napięcie rozkłada się na większej powierzchni i na większej ilości szwów. Dodatkowo zamyka się „martwą” przestrzeń pomiędzy płatem skórno-tłuszczowym, a powięzią głęboką. Postępowanie w okresie pooperacyjnym też ma znaczenie. Nogi pacjenta powinny być lekko uniesione i zgięte w stawach kolanowych i biodrowych (zmniejsza to napięcie na linii szwów). Ubranko uciskowe nie może być zbyt ciasne, żeby nie zmniejszyć dodatkowo dopływu krwi do dystalnej części płata. W razie przejścia niedokrwienia tkanek w martwicę leczenie powinno mieć charakter zachowawczy w postaci zmiany opatrunków i miejscowego usuwania tkanek martwych, aż do czasu uzyskania czystej rany ziarninującej. Można wtedy założyć w znieczuleniu miejscowym sytuacyjne szwy zbliżające brzegi rany, przy założeniu, że ubytek nie jest zbyt duży. Po ostatecznym zagojeniu blizna w tym miejscu nie jest idealna. Ostatecznej korekty nie powinno się wykonywać wcześniej niż 1 rok od zagojenia. Jest to czas niezbędny do pełnego dojrzewania blizny.

Krwiak to nagromadzenie się skrzepów krwi w ranie operacyjnej. Krew w formie skrzepów nie może być ewakuowana z rany za pośrednictwem drenów i gromadzi się pomiędzy płatem skórno-tłuszczowym i powięzią głęboką. Objawem klinicznym krwiaka jest ból w okolicy rany, nienaturalnie duży obrzęk (uniesienie płata), przekrwienie opatrunku, duży odbiór krwi przez dreny. Krwiak wymaga natychmiastowej rewizji rany, ewakuacji skrzepów krwi, wykonania hemostazy oraz ponownego zszycia rany. Martwa przestrzeń pomiędzy płatem i powięzią głęboką po plastyce brzucha jest obszerna i może pomieścić dużą ilość krwi zanim krwawienie ustanie w wyniku samoistnej tamponady. Interwencja w przypadku podejrzenia krwiaka powinna być szybka, żeby uniknąć konieczności przetoczeń krwi. Czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia krwiaka to zaburzenia krzepnięcia krwi wrodzone, nabyte oraz wynikające z przyjmowanych leków, ziół i pokarmów. Skreening (badanie przesiewowe) w kierunku zaburzeń krzepnięcia krwi powinien być przeprowadzony w trakcie konsultacji kwalifikującej do zabiegu. Ryzyko zaburzeń krzepnięcia krwi jest bardzo małe u osób, które w wywiadach nie mają incydentów przedłużonego krwawienia po skaleczeniach. Uwagę lekarza powinno zwrócić również nadmierne powstawanie siniaków po błahych, niezauważonych urazach. Nawet u pacjentów z ujemnym wywiadem w kierunku zaburzeń krzepnięcia należy wykonać podstawowe badania krwi oceniające zdolność krwi do prawidłowego krzepnięcia. Są to liczba płytek krwi, INR i APTT. Pacjenci powinni być poinformowani o konieczności odstawienia na 2 tygodnie przed operacją leków zawierających kwas acetylosalicylowy (Aspiryna, Polopiryna i in.), witaminę E (witamina E zmniejsza agregację płytek). Pacjenci, którzy przyjmują doustne leki przeciwzakrzepowe nie powinni mieć wykonywanej plastyki brzucha ze wskazań estetycznych. Choroba podstawowa, która jest przyczyną przyjmowania tych leków stanowi sama z siebie zbyt duże ryzyko operacji w znieczuleniu ogólnym. Uważa się, że preparaty arniki, a nawet zwykły czosnek mogą mieć wpływ na zmniejszenie agregacji płytek krwi – zwiększone ryzyko nadmiernego krwawienia.

Długotrwały wysięk surowiczy stanowi jedno z najczęstszych powikłań po plastyce brzucha. Okrwawione powierzchnie od strony płata skórno-tłuszczowego i od strony powięzi głębokiej produkują wysięk surowiczy. Dodatkowo odpływ chłonki z tkanek płata jest upośledzony, ponieważ odcięta jest część połączeń limfatycznych. Produkcja i gromadzenie się wysięku surowiczego ustaje po dokonaniu się zrostu pomiędzy okrwawionymi powierzchniami płata i powięzi. Zrost ten jest upośledzony poprzez ruch płata wobec powięzi oraz poprzez gromadzący się i nie zdrenowany płyn. Sposobami ograniczania wysięku są: 1. Utrzymywanie drenów dopóki drenują 30 ml/ dobę; 2. Ubranko uciskowe po zabiegu ogranicza obrzęk poprzez ucisk z zewnątrz i chroni przed przesuwaniem się płata wobec powięzi; 3. Niektórzy zakładają szwy pomiędzy powięzią głęboką i powierzchowną na całej powierzchni płata – zmniejsza to ruch płata wobec powięzi i ogranicza martwą przestrzeń; 4. Na badaniach kontrolnych po 1 i po 2 tygodniach powinno się skontrolować ranę igłą i strzykawką nawet w przypadku minimalnego podejrzenia obecności płynu pod płatem; 5 Podczas preparowania płata należy pozostawić na powierzchni powięzi głębokiej delikatną warstwę wiotkiej tkanki łącznej, która nazywana jest powięzią bezimienną Gallaudeta. Zawiera ona splot naczyń krwionośnych oraz chłonnych. Zaoszczędzenie tej warstwy jest korzystne dla odprowadzenia płynu oraz dla przylegania i zrostu płata z powięzią głęboką.

Infekcja stanowi potencjalne powikłanie każdego zabiegu chirurgicznego. Bakterie powodujące infekcję zwykle pochodzą od samego pacjenta. Infekcja rozwinąć się może na bazie krwiaka lub wysięku surowiczego, który nie został w porę ewakuowany lub w obrębie martwicy tkanek. W przypadku podejrzenia tego powikłania należy zastosować leczenie miejscowe oraz pobrać materiał na posiewy. Zastosowanie antybiotyku powinno być celowane i skierowane na konkretny rodzaj bakterii.

Niekorzystna blizna. Powstawanie bliznowca jest uwarunkowane genetycznie. Pacjenci, którzy mają tego typu bliznę po wcześniej przebytych szczepieniach, operacjach lub urazach będą mieli bliznowiec po plastyce brzucha. Blizna przerostowa może powstać w miejscu, gdzie doszło do zaburzeń gojenia się rany – rozejście się rany, niedokrwienie brzegów i martwica tkanek, zakażenie rany. Po roku od zagojenia można taką bliznę skorygować chirurgicznie. W celu uzyskania idealnej linijnej blizny należy delikatnie postępować z tkankami, używać specjalnych delikatnych narzędzi, nie zszywać rany pod zbyt dużym napięciem, warstwowo zamykać ranę (napięcie rozkłada się na głębszych warstwach i na większej ilości szwów). Przez 1 tydzień od zdjęcia szwów bliznę należy natłuszczać, potem stosować specjalne maści lub plastry. Nie wolno blizny opalać przez 1 rok od zagojenia ran (grozi to trwałymi przebarwieniami). Na kolejnych badaniach kontrolnych, które trwają do roku od operacji pacjenci są informowani jak postępować z blizną. Czasami rutynowe zalecenia rozszerzane są o laseroterapię, czy pilingi. Czasami na bocznych końcach blizny pozostają wygórowania tkanek. Nazywamy je potocznie „psimi uszami”. Są one zwykle wynikiem skracania linii cięcia w celu uzyskania krótszej blizny. Naszym zadaniem najważniejszy jest kontur brzucha po operacji i lepiej przedłużyć cięcie, żeby zarysy były gładkie. W razie stwierdzenia po operacji tego zniekształcenia można go usunąć chirurgicznie w znieczuleniu miejscowym, ale nie wcześniej niż 1 rok od operacji pierwotnej.

Pooperacyjne zniekształcenie pępka.

Przed każdym zabiegiem z zakresu chirurgii plastycznej estetycznej planuje się dokładnie przebieg operacji i plan rysuje na ciele pacjenta. Pomimo tego zdarza się, że nowy pępek nie znajduje się w linii pośrodkowej ciała, tylko „zbacza” w jedną stronę. Może to wynikać z nieprecyzyjnych zaznaczeń lub z nieprzewidywalnych procesów gojenia się tkanek, które pociągają płat mocniej w jedną ze stron. Gojenie się rany w okolicy nowego pępka czasami jest przedłużone. Wymaga to dodatkowych badań kontrolnych i opatrunków, ale nie wpływa niekorzystnie na ostateczny wynik operacji.